Trong lĩnh vực mạng máy tính, các mô hình là rất quan trọng để giúp hiểu được cách thức hoạt động của mạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 2 mô hình phổ biến nhất, đó là Mô hình OSI và TCP/IP.
1.Mô hình OSI (Open Systems Interconnection)
Mô hình OSI là một mô hình tham chiếu để mô tả quá trình truyền thông dữ liệu giữa các thiết bị trong một mạng máy tính. Nó được phát triển bởi Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa Quốc tế (ISO) và gồm có 7 tầng.
2.Các tầng trong mô hình OSI:
- Tầng Vật lý: Đây là tầng thấp nhất của mô hình OSI. Nó định nghĩa các yêu cầu cho các kết nối vật lý giữa các thiết bị mạng.
- Tầng Liên kết dữ liệu: Tầng này đảm bảo việc truyền dữ liệu giữa các thiết bị trên cùng một mạng vật lý.
- Tầng Mạng: Tầng này định tuyến dữ liệu giữa các mạng khác nhau.
- Tầng Giao thức: Tầng này quản lý các giao thức sử dụng để truyền thông dữ liệu.
- Tầng Phiên: Tầng này đảm bảo việc thiết lập, duy trì và kết thúc phiên liên lạc giữa các thiết bị mạng.
- Tầng Trình diễn: Tầng này chịu trách nhiệm cho việc mã hóa và giải mã các dữ liệu để chúng có thể được hiển thị đúng cách.
- Tầng Ứng dụng: Đây là tầng cao nhất trong mô hình OSI. Nó chịu trách nhiệm cho các ứng dụng mạng như email, truyền tệp và web browsing.
2.1.Ưu điểm của mô hình OSI:
- Dễ dàng để hiểu và giải thích.
- Phân chia rõ ràng giữa các tầng, giúp cho việc phát triển và bảo trì mạng dễ dàng hơn.
- Cho phép các nhà sản xuất thiết bị mạng khác nhau tương thích với nhau, do các tiêu chuẩn được quy định bởi ISO.
2.2.Nhược điểm của mô hình OSI:
- Quá phức tạp và chi tiết, không phù hợp cho các hệ thống mạng nhỏ.
- Không thực tế khi áp dụng trong thực tế, do đó TCP/IP là mô hình phổ biến hơn.
3.Mô hình TCP/IP
Mô hình TCP/IP là một mô hình tham chiếu được sử dụng rộng rãi trong mạng máy tính. Nó được sử dụng trên Internet và cũng được sử dụng như một chuẩn cho các mạng riêng (LAN) và mạng rộng (WAN).
3.1.Các tầng trong mô hình TCP/IP:
- Tầng Mạng: Tầng này định tuyến các gói dữ liệu giữa các mạng khác nhau.
- Tầng Giao vận: Tầng này cung cấp các giao thức để thiết lập các liên kết giữa các thiết bị mạng và truyền dữ liệu qua các kết nối đó.
- Tầng Ứng dụng: Tầng này chịu trách nhiệm cho các ứng dụng mạng như email, truyền tệp và web browsing.
3.2.Ưu điểm của mô hình TCP/IP:
- Đơn giản và hiệu quả hơn so với mô hình OSI.
- Phù hợp cho các hệ thống mạng nhỏ và lớn.
- Được sử dụng rộng rãi trên Internet, do đó được khuyến khích sử dụng trong các mạng.
3.3.Nhược điểm của mô hình TCP/IP:
- Không phân chia rõ ràng giữa các tầng, làm cho việc phát triển và bảo trì mạng khó khăn hơn so với mô hình OSI.
- Không có tiêu chuẩn chung được quy định bởi các tổ chức pháp lý như ISO, do đó không đảm bảo tính tương thích giữa các thiết bị của các nhà sản xuất khác nhau.
4.Sự khác biệt giữa mô hình OSI và TCP/IP
Mặc dù cả hai mô hình đều được sử dụng để mô tả quá trình truyền thông dữ liệu trong mạng máy tính, nhưng có những điểm khác nhau cơ bản giữa chúng.
Số lượng tầng:
- Mô hình OSI có 7 tầng.
- Mô hình TCP/IP chỉ có 3 tầng.
Phân chia trách nhiệm:
- Mô hình OSI phân chia rõ ràng các trách nhiệm giữa các tầng, từ việc kết nối vật lý đến các ứng dụng mạng.
- Mô hình TCP/IP thì không phân chia rõ ràng giữa các tầng, các trách nhiệm sẽ được chia sẻ giữa các tầng.
Quy định tiêu chuẩn:
- Mô hình OSI có các tiêu chuẩn được quy định bởi ISO.
- Mô hình TCP/IP không có tiêu chuẩn chung được quy định bởi các tổ chức pháp lý như ISO.
5.Kết luận
Mô hình OSI và TCP/IP là hai mô hình phổ biến nhất trong lĩnh vực mạng máy tính. Mỗi mô hình đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng mô hình sẽ giúp cho việc phát triển và bảo trì mạng máy tính hiệu quả hơn.
