Càng cận Tết Nguyên Đán, mức phí đổi tiền lẻ tại các “chợ đen” càng gần tết càng tăng nhanh với mệnh giá từ 1000 đồng đến 50.000 đồng, đặc biệt mệnh giá 500 đồng có phí đổi “cắt cổ”. Theo đó, với 1 triệu đồng mệnh giá 500 đồng, người đổi phải chi 7 triệu đồng, tức mức phí đổi tiền khoảng 700%.
Nhu cầu đổi tiền lẻ để lì xì và đi chùa cầu tài lộc đầu năm của người dân là rất lớn. Để có tiền lẻ cho dịp tết, nhiều người liên hệ bạn bè làm ở ngân hàng để nhờ đổi tiền nhưng không được do số lượng có hạn nên đã tìm tới “chợ đen” nhưng với mức phí không hề rẻ. Chị Nguyễn Phương Anh ở Đống Đa cho biết: “Mình đã liên hệ những người bạn làm ngân hàng nhưng đều không được nên đành ra “chợ đen” chịu mức phí cao nhưng nhanh chóng. Tại đây muốn bao nhiêu cũng có, mua sớm thì rẻ hơn, càng gần tết giá càng chát”.
Nắm được nhu cầu của người dân, tại “chợ đen”, trước cửa đền, chùa và cả qua các trang mạng xã hội dịch vụ đổi tiền lẻ nở rổ nhưng với mức phí không hề rẻ. Tại Hà Nội, khu vực trước cổng chùa Hà, chùa Trấn Quốc, Phủ Tây Hồ hoạt động này diễn ra công khai và nhộn nhịp. Bên cạnh đó tại nhưng con phố có “tiếng” như Hà Trung, Đinh Lễ lượng người ra vào các cửa hàng để đổi tiền rất đông.
Đặc biệt, mệnh giá 500 đồng có phí đổi “trên trời”, cụ thể tại một của hàng trên đường Nguyễn Chí Thanh khi hỏi có nhu cầu đổi tiền mệnh giá 500 đồng, chúng tôi nhận được cái lắc đầu từ phía cửa hàng do mệnh giá này hiện đang rất “khan”, nhiều người hỏi đổi nhưng không có. Tiếp tục liên hệ với số điện thoại trên mạng, chúng tôi được người này cho biết: “Chỉ còn 2 cọc tiền mệnh giá 500 đồng, mỗi cọc 1000 tờ với mức phí 3 triệu 500 đồng 1 cọc, 2 cọc là 7 triệu đồng, nếu muốn lấy hàng thì họ sẽ hẹn ở một nơi để giao dịch trực tiếp”. Theo nhẩm tính, với mức phí như vậy, người dân muốn đổi 1 triệu đồng mệnh giá 500 đồng mới, seri đẹp mất phí là 7 triệu đồng, khoảng 700%.
Tại sao phí đổi mệnh giá 500 đồng đắt như vậy là do loại tiền này hiện không còn in thêm, “mệnh giá 500 đồng giờ người ta mừng tuổi kiểu chơi sang chứ không dùng để tiêu nên phí đổi đang rất đắt”.
Theo Ngân hàng Nhà nước việc đổi tiền thu phí là không hợp pháp là vi phạm quy định của Nhà nước, trong đó Nghị định 96 đã quy định rõ xử phạt với mức phạt lên tới 40 triệu đồng đối với cá nhân và chế tài phạt gấp đôi đối với tổ chức.
